Τα βότανα στην αρχαία ελλάδα

Στην αρχαιότητα, βότανα αποκαλούσαν όλα τα φαρμακευτικά φυτά που κατά την μάσηση παρουσίαζαν πικράδα, γλυκάδα ή και αρωματική γεύση. Τις ιδιότητες αυτές, οι πρώτοι άνθρωποι τις απέδιδαν σε μαγικές ικανότητες που είχαν τη δύναμη, όταν εισέλθουν στον οργανισμό ενός πάσχοντος, να τον ανακουφίσουν η και να τον θεραπεύουν από οποιαδήποτε αρρώστια. Η ονομασία αυτή διατηρήθηκε και μέχρι σήμερα, ώστε σ’ ολόκληρη σχεδόν την χώρα να τα λένε «Μαγικά Βότανα». Σε μερικές περιπτώσεις ο λαός μεταχειρίζεται για τα βότανα ειδικές λέξεις, όπως «δεν βρίσκω βοτάνι για να γιάνω τις πληγές μου», που δείχνει τη σπουδαιότητα που τους αποδιδόταν.

Αλλού πάλι συναντάμε την ονομασία των βοτάνων με τις σύνθετες λέξεις: θερμοβότανο, που χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που ο ασθενής έχει πυρετό, η Μυρμηγκοβότανο που χρησιμοποιείται για τις διαφορές δερματικές εκβλαστήσεις, σερνικό – βότανο, που το λαμβάνουν οι εγκυμονούσες γυναίκες που επιθυμούν να κάνουν αγόρι, χελωνοβότανο, που το χρησιμοποιούν στις χοιραδώσεις και αλλά. Βότανα επίσης θεωρεί ο λαός κάθε φυτό στο οποίο από πρόληψη αποδίδονται μαγικές δυνάμεις, όπως λ.χ. το Βοτάνι της Αγάπης, το Βοτάνι για το μάτι. Στα αρχεία των διαφορών φαρμακευτικών εγκυκλοπαιδειών πολλοί βοτανοσυλλέκτες προσπάθησαν να περιβάλουν τη συλλογή των βοτάνων με μυστήρια καθώς και με μέσα και συνήθειες γεμάτες από μία αποπνικτική μαγεία, γιατί, κατ’ αυτόν τον τρόπο έπαιζε ρόλο και ο δόλος, γι’ αυτό και απομάκρυναν με πειστικότητα κάθε ακατατόπιστον από την πραγματικότητα και του ανέπνεαν με την έγνοια και τον φόβο. Λ.χ. διέδιδαν πως για να έχουν δύναμη τα βότανα, πρέπει να συλλέγονται τη νύχτα και μάλιστα τα μεσάνυχτα, τις σκοτεινές βραδιές, με άδειο η γεμάτο φεγγάρι, κάνοντας έτσι τους αφελείς να πιστεύουν πως η συγκομιδή τους πρέπει να γίνει στα σταυροδρόμια η σε πυκνές δασώδεις περιοχές, γιατί τότε ήταν άφθονα και δραστικά. Έτσι βέβαια ήταν και πιο επικερδή γι’ αυτούς.

Άλλες φορές πάλι οι βοτανοσυλλέκτες προσπαθούσαν να εμπνεύσουν στον κόσμο τον φόβο, λέγοντας πως εκείνος που θα τολμούσε χωρίς να γνωρίζει ορισμένα μυστικά, να μαζέψει θεραπευτικά βότανα, θα τιμωρούταν από τις κακές δυνάμεις με θάνατο. Ε να χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τρόπος που έβγαζαν τον Μανδραγόρα. Για να βγάλουν την ρίζα του οι συλλέκτες πήγαιναν νύχτα με φεγγάρι και αφού έβρισκαν το μέρος που ήταν το φυτό, έδεναν στην ούρα ενός σκυλού τη ρίζα του, αφού προηγουμένως είχαν παραμερίσει τα γύρω χώματα και εν συνέχεια χτυπούσαν τον σκύλο, ο οποίος φεύγοντας τραβούσε φυσικά και την δεμένη ρίζα του Μανδραγόρα.

Μυθολογικά ο μανδραγόρας οφείλεται στην τρίτη κατά σειράν από τις Μοίρες, την Άτροπο, που κατά την ελληνική μυθολογία κρατούσε ένα ψαλίδι και έκοβε το νήμα της ζωής, δηλ. καθόριζε κατά τη στιγμή της γέννησης, πόσο θα ζήση και πότε θα πεθάνει κάθε άνθρωπος που έρχεται στον κόσμο, πράγμα το οποίο μας δηλώνει την τοξικότητα του φυτού. Η ετυμολογία ως προς την ονομασία Μανδραγόρας είναι άγνωστος. Μάλλον πρόκειται περί προελληνικής λέξεως, ίσως Αιγυπτιακής προέλευσης. Αναφέρεται δε στο βιβλίο που αποδίδεται στον Τρισμέγιστο Ερμή και στα ιερογλυφικά του τάφου Φαραώ Σέττι του Α’(1350 π.Χ).

Πηγή: http://el.wikipedia.org

Leave a Reply